Algemene beschouwingen

De fractie van de PvdA had een constructieve bijdrage tijdens de begrotingsbehandeling 2015. Hieronder de tekst zoals die door fractievoorzitter Peter von Meijenveldt is uitgesproken.

Om te beginnen wil onze fractie het college nogmaals feliciteren met de sluitende begroting evenals de meerjarenbegroting. En hiermee ook de ambtelijke medewerkers voor de totstandkoming van deze stukken. Dank ook voor de beantwoording van de schriftelijke vragen die onze fractie in eerste termijn stelde.

Onze fractie zal in deze tweede termijn een aantal algemene overwegingen naar voren brengen naar aanleiding van de programmabegroting. Afhankelijk van de beantwoording door het college zullen wij bezien of in de vergadering van 6 november moties en/of amendementen worden ingediend.

In de afgelopen 8 jaar is in onze gemeente veel in gang gezet en veel bereikt. De PvdA heeft hieraan wezenlijk bijgedragen. Hierop wordt nu voortgeborduurd door het huidige college. Dit stellen wij op prijs, zoals wij dit ook al aangaven bij de behandeling van de Perspectiefnota 2015.
De PvdA blijft consistent en blijft pal staan voor haar kernpunten: sport en bewegen, goede onderwijshuisvesting, duurzaamheid , en als belangrijkste dat de PvdA in Gilze en Rijen staat voor een samenleving waarin voor iedereen plaats is, waarin iedereen meetelt en voorzieningen voor iedereen toegankelijk zijn. En dat alles tegen zo laag mogelijke lasten. Ook het college geeft aan hierop voor 2015 en verder in te willen zetten. Onze fractie zal het college hier nauwgezet aan houden, en met name dat er in onze gemeente niemand buiten de boot valt door het overhevelen van rijkstaken naar de gemeente op het gebied van jeugd, WMO en participatie. Dit wordt voor onze gemeente de grootste uitdaging in de komende jaren, waarbij de PvdA vooral zal opkomen voor het veiligstellen van de belangen van mensen met lagere inkomens of een uitkering.

De nieuwe uitkomst van de verdeling van het Wsw-budget voor 2015 valt voor onze gemeente gunstig uit met een verschil van + 68.224 euro t.o.v. het oorspronkelijk berekende budget en + 122.000 euro in vergelijking met het voor 2013 toegekende budget.

Het weerstandsvermogen zakt de komende jaren, zoals al was aangegeven in de Perspectiefnota 2015, onder de 100%. Onze fractie vindt dit niet alles bepalend voor het financiële beleid van de gemeente. Immers de hemel moet vallen willen wij alle risicoaannames tegelijk over ons heen krijgen. Wij zouden er als fractie mee uit de voeten kunnen als het percentage wordt verlaagd of de risicoaannames worden bijgesteld als hiermee noodzakelijke of wenselijke investeringen kunnen worden uitgevoerd.
De aanname van wethouder Dols dat het rekeningresultaat, dat de laatste jaren behoorlijk positief was, ook de komende jaren aan de algemene reserve en daarmee het weerstandsvermogen kan worden toegevoegd is discutabel. In theorie is immers een sluitende begroting gebaseerd op een rekeningresultaat van 0. Natuurlijk geeft dit van jaar tot jaar plussen en minnen te zien, maar beide zijn mogelijk. Nu lijkt het erop dat er zo begroot is dat een positief rekeningresultaat wordt ingecalculeerd ten bate van een weerstandsvermogen van 100%. Dit hoort niet.

Tevens ziet wethouder Dols gevaar in de dreigende noodzaak van het afwaarderen van de gronden. Dit is natuurlijk vanuit verschillende scenario’s te benaderen. Blijkbaar hanteert wethouder Dols het doemscenario, terwijl collega wethouder Starreveld publiekelijk de zorg van wethouder Dols niet deelt. Hij gaat ogenschijnlijk uit van het optimistisch scenario. Het college spreekt hier met 2 monden constateert onze fractie. Duidelijkheid over het juiste scenario is noodzakelijk zodat de raad de begroting vanuit één gezichtshoek kan beoordelen.

De verhoging van de OZB wordt op 1,9% gecommuniceerd en in de beantwoording van de gestelde vragen zelfs op 1,95%. Naast de trendmatige verhoging van 1% dus 2,9% of 2,95 %. Voor een belangrijk deel komt dit voort uit de notitie “Financiële doorkijk na 2014” van oktober 2013. Het betreft volgens de toelichting vooral de dekking van de investering voor de Wildschut ad 98.000 euro. Dit bedrag zien wij als een inmiddels achterhaalde aanname die moet worden heroverwogen. Hoe verhoudt dit zich tot de stelling op pagina 13 van de begroting waarin staat dat bij beïnvloedbare kortingen het college hanteert dat deze kortingen in het veld goed gemaakt moeten worden?

De dekking van de boventrendmatige verhoging van de OZB belasting kan naar de overtuiging van onze fractie ruimschoots worden gevonden in de reeds gerealiseerde structurele besparing op de WMO. De verwachting is dat deze in 2013 1,1 miljoen beloopt, terwijl er voor 2015 en 2016 maar 800.000 en voor de jaren erna 900.000 euro is geraamd. Wij achten het daarom verantwoord om voor de jaren 2015 en erna van 1 miljoen euro uit te gaan, waarna er toch nog een buffer van 100.000 euro resteert voor eventueel hogere lasten ten behoeve van woningaanpassing. Waarvoor overigens ook de hogere bijdrage uit de Wsw, in ieder geval 68.000 euro, kan worden benut.

Afhankelijk van de reactie van het college en de andere fracties, zullen wij mogelijk een amendement indienen om te bereiken dat de boventrendmatige verhoging van de OZB achterwege blijft.
Op basis van hetgeen ik zojuist heb ingebracht, lijkt het ons gerechtvaardigd om de notitie “financiële doorkijk na 2014” opnieuw tegen het licht te houden. Wellicht zijn besparingen op de bibliotheek en het muziekonderwijs niet nodig of kunnen deze lager uitvallen.

Met betrekking tot de WMO stelt wethouder Zwarts dat 2015 het jaar van de waarheid wordt en dat er door de gemeente een grote bezuiniging moet worden gerealiseerd. Dit klinkt ons als klinkklare onzin in de oren omdat de structurele bezuiniging van 1,1 miljoen euro dit jaar al is gerealiseerd. Het structurele effect voor de WMO is in de vorige periode al grotendeels bereikt en onze inwoners moeten erop kunnen vertrouwen dat voortzetting van het beleid niet nog verdere bezuinigingen op de WMO zal opleveren. Goede communicatie hierover is nodig.

In tegenstelling tot wethouder Zwarts is wethouder Van der Veen m.b.t. de jeugdzorg van mening: “we zullen mee moeten gaan in een andere manier van denken (bedoeld is de wijze van aanpak WMO, hetgeen het college ook voorstaat voor andere sectoren)” en “ik maak me vooralsnog geen zorgen over 2015” Ook m.b.t. de participatie is er geen misverstand over haar uitspraak: “ wij zullen samen met de werkgevers zorgen dat er geen inwoner aan de kant hoeft te staan”. Duidelijke taal, die ons aanspreekt in plaats van angsthazerij te prediken.

Als logisch voortvloeisel van de inzet van de PvdA voor sport en bewegen ondersteunen wij de initiatieven m.b.t. de binnensportaccommodaties. Er moeten wel heel sterke argumenten komen wil de plaatskeuze van zwembad en sporthal niet nabij de Kring zijn. Wij zien die niet. Niet voldoende kan worden benadrukt dat ook de sporthal Margriet blijft bestaan en moet worden opgeknapt.

Voor het zwembad kiezen wij als fractie onomwonden voor de plusvariant met een goede voorziening voor met name ook de groeiende groep senioren.
Onze gemeente moet bovendien over voldoende binnensportruimte beschikken om de groeiende behoefte aan gymlessen te kunnen faciliteren.

De voortgang van de ontwikkeling van de centrumplannen in Rijen en Gilze baart onze fractie grote zorgen. Blij zijn wij dat gestart kan worden met woningbouw op de sportvelden in Gilze, maar juist het centrumdeel verdient alle aandacht. Een voortvarende aanpak is nodig voor het bereiken van overeenstemming met de particuliere eigenaren. Datzelfde geldt voor het Centrumplan Oost in Rijen. Het praten en denken heeft lang genoeg geduurd. Het is nu tijd voor het duidelijk kiezen voor een invulling, bij voorkeur met een bypass light.

Om tijdswille kunnen wij nu niet op alle onderdelen van de begroting ingaan. Op veel onderdelen heeft het college trouwens al duidelijkheid verschaft in haar beantwoording van de vragen.
Toch nog graag een reactie van het college op de volgende punten:

In onze reactie eerder dit jaar op de Perspectiefnota 2015 hebben wij het college gevraagd om de gemeentelijke informatieborden te vervangen door digitale displays. Wij zien hiervoor in de begroting geen initiatief. Denkt het college dit alsnog te realiseren? Zonodig dienen wij hiervoor nog een motie in.
Een zelfde geldt voor ons verzoek om een jeugdwerkloosheidplan op te stellen. Het college heeft toegezegd in de beantwoording dat het nog dit jaar met een concreet plan van aanpak komt. Wij hebben hiervan nog niets gezien.

In de begroting wordt bij het onderdeel veilige woon- en leefomgeving vooral aandacht gegeven aan het aspect overlast. Wat ontbreekt zijn initiatieven in samenwerking met politie en woningcorporatie ter ondersteuning van veiligheidsmaatregelen in eigen huis en buurt, zoals het instellen van buurtpreventieteams, betere inbraakbeveiliging e.d. Eerdere informatieavonden, zoals in Molenschot, tonen aan dat voor dit onderwerp grote belangstelling bestaat, maar het vaak aan een aanjaagfunctie bij de verdere uitwerking ontbreekt. Is het college voornemens nog verdere initiateven te nemen op dit terrein?

In de commissie Ruimte is enkele keren de groeninrichting van het Anne Frankplein aan de orde geweest. Gebleken is dat hierover nog een oude toezegging van het college ligt, maar er geen financiën beschikbaar waren. Gaat het college deze ‘ereschuld’ alsnog inlossen in 2015?

De PvdA hecht niet alleen belang aan de aandacht voor sport en bewegen, met name bij de jeugd, maar ook aan het versterken van kennis van en betrokkenheid bij de eigen leefomgeving, groen en de natuur. De functie die het Natuurmuseum Brabant hierbij vervult juichen wij daarom toe. Wij vragen het college om na te gaan of ook steun kan worden gegeven aan het initiatief Het Bewaarde Land in de boswachterij Dorst. Volgens publicaties dreigt dit goede initiatief te stranden door een verminderde bijdrage van de gemeente Breda. Ook scholen uit onze gemeente kunnen aanhaken aan dit leerzame initiatief.

Tot slot:
De PvdA blijft van oordeel dat de huidige coalitie met de aanstelling van een 4e wethouder, met slecht onderbouwde motivering, een onverantwoorde wissel heeft getrokken op de financiële positie van onze gemeente. Bovendien blijven wij van mening dat dit ook niet te rechtvaardigen blijft t.o.v. het eigen ambtelijk apparaat dat al flink de broekriem heeft moeten aantrekken en verdere afslanking van het aantal formatieplaatsen, te weten 9, in het verschiet heeft. De coalitie geeft hiermee een slechte voorbeeldfunctie. 120.000 euro voor de 4e wethouder vormt 25% van de aanpassingen die voortvloeien uit het coalitieprogramma.