Bijdrage van de fractie van PvdA in de eerste termijn van de begrotingsvergadering van 10 november 2022
Voorzitter,
Bon Siman. U weet wat mensen op maandag zeggen. Nieuwe week, nieuwe kansen.
In het Papiaments betekend Bon Siman ik wens je een goede week. Nu is het geen maandag en
spreek ik helemaal geen Papiaments. Maar ik heb dit onlangs geleerd en de boodschap onderschrijf
ik. Ik wens dit al onze inwoners toe. Elke week een goede week. Want er staat ons allen nog het
nodige te wachten. Dus laten we hopen dat elke week een goede week wordt. Laten we ons daar
voor inspannen. Laat dit een nieuw vertrekpunt zijn vanavond. We doen dit voor onze inwoners, àl
onze inwoners.
Wij willen het college en de ambtelijk medewerkers hartelijk danken voor de goed verzorgde stukken
die ten grondslag liggen aan de Begroting 2023 en de 2e Turap 2022 en voor de antwoorden op de
door ons eerder gestelde vragen.
Het is voor de PvdA-fractie 2 bestuursperioden geleden dat we de gemeentebegroting als
coalitiegenoot weer kunnen en mogen behandelen. En dat voelt goed!
Goed, omdat wij als PvdA vanuit onze beginselen op willen komen voor een rechtvaardige en sociale
samenleving als geheel en met name voor al die mensen die daarbij extra aandacht en ondersteuning
nodig hebben.
En dat komt nu eenmaal beter tot zijn recht door deel uit te maken van een coalitie.
Verantwoordelijkheid hoort daarbij en die gaat de PvdA niet uit de weg.
Dat betekent per definitie ook bereidheid tot het sluiten van compromissen en samenwerken. Dat
komt tot uiting in een coalitie-akkoord en vindt zijn weerslag in de begroting die voor ons ligt.
Zo is de PvdA verheugd over de voornemens en maatregelen gericht op bestaanszekerheid voor al
onze inwoners. Zoals de aanpak van de energie-armoede, de verhoging van het budget voor het
sport- en cultuurfonds, de Voedselbank, maar ook met het voornemen strategische gronden voor
woningbouw aan te kopen. Daarbij hebben we wel grote zorgen voor het op de korte termijn kunnen
bieden van perspectief voor onze woningzoekenden die aangewezen zijn op betaalbare huisvesting.
Sociaal domein
Te beginnen met een voor ons belangrijk onderwerp: Kansrijke start. Kansrijke Start richt zich op de
zorg en ondersteuning aan kwetsbare gezinnen, bedoeld voor de eerste duizend dagen van het kind.
In juli heeft de PvdA in de commissie samenleving gevraagd of Gilze en Rijen deel wilde nemen aan
het actieprogramma Kansrijke Start. Wij zijn blij dat we dit nu in de 2e turap terug lezen. Tijdens de
carrousel hebben de ambtenaren de acties toegelicht. Kan de wethouder bevestigen dat we vanaf
2023 Kansrijke Start uitvoeren?
Verder zien we veel goede dingen in het sociaal domein zoals uitbreiding van de ondersteuning
mantelzorg.
Maar dan nu een belangrijk punt binnen het sociaal domein in deze tijd: veel huishoudens komen financieel in de problemen.
Als PvdA zijn wij ervoor dat ook in deze tijd de bestaanszekerheid gegarandeerd wordt.
Gelukkig worden er door het college veel maatregelen hiertoe genomen. Zo is er extra capaciteit vrijgemaakt voor het uitkeren van de energietoeslag.
Het budgetcafé is uitgebreid. Er komen mogelijkheden voor mensen met een laag inkomen om een energiezuinige koelkast of
wasmachine aan te schaffen en maatregelen te treffen op het gebied van energiebesparing.
Ook wordt het noodfonds schrijnende gevallen uitgebreid. Via dit noodfonds kunnen we echt financieel maatwerk leveren en dat is volgens de PvdA waar de huidige tijd om vraagt.
Wij dienen een motie in waarin we het college vragen om ons op de hoogte te houden van het gebruik en de uitgaven vanuit het noodfonds en het aan ons als raad te melden mocht de nu in het noodfonds zittende 30.000 euro niet voldoende blijken.
Dan een volgend punt: de jeugdzorg.
Het komende jaar zullen we de jeugdzorg goed in de gaten moeten houden.
Het aantal jongeren met mentale problemen is groot en laten we proberen te voorkomen dat ze een beroep moeten doen op de jeugdzorg.
Meedoen is voor de jeugd belangrijk maar ook voor de ouderen en de mensen met een grotere
afstand tot de arbeidsmarkt.
Ook vrijwilligersondersteuning is en blijft belangrijk. Het VIP vervult dit op fantastische wijze in onze
gemeente. We hopen dat het VIP hier weer net zo’n grote bijdrage aan kan leveren als de afgelopen
jaren.
Daarnaast is ook wijkgericht werken voor ons belangrijk. Dit is nu gaande in Rijen Zuid en dit levert
mooie dingen op die samen met de bewoners van de wijk vormgegeven worden.
Onderwijs
De PvdA is er trots op dat in onze gemeente praktisch alle scholen afgelopen jaren zijn vernieuwd en
voldoen aan de eisen van deze tijd. Als sluitstuk van dit prima onderwijshuisvestingsbeleid wordt de
Prinsenbosschool opgeknapt en uitgebreid. Daarnaast zijn wij blij dat de LEA overleggen actief
worden opgepakt en er samen met de schoolbesturen gewerkt wordt aan een gemeentebrede visie
op leerlingenstromen.
Dan wonen, tevens een speerpunt van PvdA
Het is goed wonen in Gilze en Rijen. Alleen helaas voor de ene groep wat beter dan voor de andere.
Een grote groep woningzoekenden in onze gemeente die is aangewezen op sociale huur of op sociale
koop heeft amper of geen uitzicht op een woning.
In paragraaf 8.2, Wonen+plus lezen we veel goede punten. Een van de goede punten die wij lezen is
de inzet dat er meer sociale woningen worden gebouwd om lange wachtlijsten tegen te gaan; een
ander prima punt het voornemen om meer strategische gronden aan te kopen om meer zeggenschap
te hebben over bouwlocaties. Maar in ‘actualiseren woonvisie’ en in ‘een actieprogramma’ is het lastig wonen.
Wij lezen dat de ambtelijke capaciteit te klein is, maar dat we wel voor een belangrijke opgave staan. Die beperkte
ambtelijke capaciteit is heel lastig en daar zullen we nog wel even mee worstelen. Toch zien wij als
PvdA graag concrete acties.
De vragen hoeveel sociale woningen er gebouwd worden, waar we dat gaan doen, wie dat gaat doen
en hoe we dat met de partners in de samenleving gaan organiseren … Dat zien we als een eerste stap
om ook woningen te gaan realiseren. Met meer concretisering op dit punt geven we bepaalde
groepen zoals jongeren, mensen met lage inkomens en ouderen een tastbaar perspectief. Onze
oproep is onder meer om alternatieve woningen, zoals flexwoningen, zo snel mogelijk te realiseren.
Skatebaan Moerstraat
Het is fijn te zien dat de skatebaan in de Moerstraat op de begroting staat. Wat ons daarbij opvalt is
dat de skatebaan aan de Moerstraat komt maar even verderop staat dat de visie voor de Moerstraat
nog uitgewerkt moet worden. Misschien kan het college dit verklaren. Moeten we ons toch zorgen
maken over de komst van de skatebaan of past de skatebaan in elke te formuleren visie.
Groen
De gemeente wordt ook groener. Over bomen wordt in de commissie ruimte volop gesproken. Deze
begroting geeft bomen een plaats. Wel hopen we dat de bomen van voldoende omvang zijn. Met
kleine boompjes houden we de snelheid van de klimaatverandering waarschijnlijk niet bij. Grote
bomen wat ons betreft. Van de 2 ton voor de kwaliteitsimpuls vragen we ons af of beeldkwaliteit A
dan ook bereikt wordt in de gemeente.
De toekomst van Gilze en Rijen
Uw voornemen om in 2023 uitvoering te geven aan een gemeentelijke Toekomstvisie 2040 steunen
wij van harte. Gegeven het belang, de tijdshorizon (2040) en als verrijking van de democratie ziet de
PvdA daarin alle aanleiding voor het instellen van een Burgerberaad hiervoor. Bij voorkeur zien wij
dat in Gilze en Rijen hiervoor breed gedragen politiek en maatschappelijk de ruimte komt. Graag
horen wij uw reactie hierop
De financiële situatie
We zijn verheugd om te zien dat het weerstandsvermogen goed is en oploopt de komende jaren. Dat
toont dat we reserves opbouwen. De toekomst biedt veel onzekerheden. Te denken valt aan
recessie, de noodzakelijke klimaatmaatregelen en de onzekerheid over energie en de energieprijs.
Dit weerstandsvermogen hoeven we niet aan te spreken, maar de PvdA ziet het als ‘achterdeur’ voor
ondersteuning aan de inwoners. In het licht daarvan zien we nog een onzekerheid en dat is het gat in
de begroting in 2026. Als gevolg van een voorgenomen wijziging in de rijksfinanciering van
gemeenten zien we daar een fors gat. De PvdA gaat er niet vanuit dat we in 2026 daarvoor het
weerstandsvermogen aan moeten spreken.
Daarom de vraag aan het college: zijn wij voornemens voor 2026 en de periode daarna beleid te
ontwikkelen?
Dank u wel.
